ANTİK YUNAN
TİYATROSU
VE YAZARLARI
Yunan tiyatrosunun
başlangıcı Dionysos ayinlerine uzanır. Bu ayinlerden
özerkleşerek bir sanat türü haline gelen tiyatro, dinsel ya da pratik
ölçütlerle değil, estetik ölçütlerle değerlendirilen bir oyuna dönüştü. Yunan toplumunda tiyatronun öncüsü,
şarap, bereket ve bitkiler tanrısı Dionysos’u
kutsamak için yapılan Bacchanolia
şenliklerinde bir koronun söylediği Dithyrambos
şarkılarıydı.
Satir
Kimdir
bu Dionysos?
ve
neden tiyatronun tanrısı olarak kabul ediliyordu? Semele çocuğunu karnında taşıyamamış ve
Zeus Dionysos’u
kalçasına yerleştirmiş, böylece Dionysos iki
kere doğmuştur.
Dionysos bireylere
kendini doğrudan gösterebilirdi ve ona tapanlara sahip çıkardı. Kış ortasında
kadınlar dağlara giderek Dionysos
ayinleri yaparlardı. Süslenmiş ve kutsanmış genç bir boğa kurban edilir, eti
bir törenle köylülere dağıtılırdı
Antik Yunan Tiyatrosunda
Oyunculuk Sanatı
Güçlü ve temiz bir ses
Karakter yapımının
doğruluğu
İnandırıcı, doğal bir esneklikle
sağlanan tasarım gücü
Algılama ve anlama yetisi
Giysi Tasarımı
Kırmızı;
zenginlik ve iktidarı, beyaz; sevinç ve mutluluğu, sarı; tanrısallığı
gösteriyordu. Böylece, sahne giysisi renkleri yoluyla, oyun kişisinin toplumsal
konumu, yaşı, uğraşı, tipi belirleniyordu.
Antik Yunan’da İlk Yazarlar
Sophokles
(ya da Sofokles)(M.Ö.
495 – M.Ö. 406):
Sophokles
Antik Yunan’ın
3 büyük tragedya yazarlarından biridir. 123 oyun yazmıştır ve Dionysos
Festivali isimli drama yarışmasında da en fazla ödül alan yazardır.
Aristophanes’e göre
130 tane oyun yazmıştır. Ama sadece 7 tanesi elimizdedir.
AISKHYLOS-Eshilos
(M.Ö. 525 – 424):
M.Ö. 5. yüzyılda tragedyanın asıl
şeklini aldığı yazar Eshilos'tur.
Tragedya yazmaya yaklaşık M.Ö. 500'lerde, yani gençliğinde başlamıştır.
Eserlerinde koroya önem vermiş, oyunlarını mitolojiden almıştır. Eshilos,
konuları bakımından birbiri ile ilgili üç oyunu birleştirmiş sonuna
bir
satir oyunu eklemiştir. M.Ö.
458'de Orestia adlı
üçlemesiyle
son zaferini
kazanmıştır.
Euripides (M.Ö. 480 – M.Ö. 406):
Eshilos ve Sofokles’ten
sonra Atina’nın yetiştirdiği üçüncü büyük trajedi şairidir. Euripides, 92 adet
trajedi yazmışsa da sadece 18 tanesi günümüze kadar gelebilmiştir. Euripides,
trajedilerinde kişileri yüceltmekten çok, gerçeğe uygun olarak verir.
Gençliğinde, Sokrates, Protagoras gibi
filozoflardan yararlanmış, 25 yaşında tiyatro yazarlığına başlamıştır.
Aristophanes (M.Ö. 448 – M.Ö. 380):
İlk komedisi Şölenciler. M.Ö.
411’de Atina’da sahnelenen Kadınların Savaşı. M.Ö.
423’te sahnelenen Bulutlar oyununda ise Aristophanes,
Sokrates’i alaya
alır. Kuşlar
oyununda insanlar o günlerin
sıkıntılı Atina’sından kaçarak, gökyüzünde kuşların yönettiği “Kuşlar-Bulutlar Ülkesi”ne
sığınırlar.
Kurbağalarda ise,
Eshilos ve
Euripides’in trajedilerini gülünç bir biçimde eleştirir.
Yorumlar
Yorum Gönder